Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης

«Ρωτάμε συνεχώς για το νόημα. Ίσως το λάθος μας να είναι στο ίδιο το ερώτημα. Ίσως δεν πρέπει να ζητάμε νόημα ? αλλά να δίνουμε νόημα».

Οι Σκέψεις για την αναγκαιότητα της αγάπης είναι ένα βιβλίο που έχει αγαπηθεί, από το 1974 που πρωτοεκδόθηκε, επειδή προσπαθεί να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στην αγάπη, στη ζωή και στον θάνατο. Αυτοί είναι οι τρεις παίκτες που γεμίζουν τη ζωή ευτυχία, αγωνία και πόνο.

Κανείς δεν αντέχει την απουσία της αγάπης, αλλά πόσοι και πόσο αντέχουν την παρουσία της;

«… Μία προσωπικότητα που έχει διακριθεί σε όλα τα είδη του γραπτού λόγου (δοκίμιο, πεζογραφία, ποίηση, σάτιρα, κριτική, αφορισμοί, επιφυλλιδογραφία) αλλά επίσης στη φωτογραφία και στη διαφήμιση. Ο Νίκος Δήμου είναι ένας πνευματικός δεκαθλητής, από τους ελάχιστους σήμερα, όχι μόνο στον τόπο μας, αλλά και παγκοσμίως. Όπως οι δεκαθλητές του στίβου δεν έχει την κορυφαία επίδοση σε κάθε αγώνισμα (αν και σε μερικά την έχει), είναι όμως ο πιο ολοκληρωμένος τύπος πνευματικού αθλητή. Πολύ λίγοι μπορούν να τον συναγωνιστούν στη διαύγεια και στην κομψότητα του ύφους ή στην επιγραμματική μεστότητα των διατυπώσεών του.

Σχεδόν αναπόφευκτα άργησε να αναγνωριστεί στον πνευματικό χώρο και ως έναν βαθμό παραμένει αμφιλεγόμενος. Μία αιτία είναι η ειρωνική αλλά σφοδρή κριτική του σε γνωρίσματα του νεοελληνικού χαρακτήρα που οι περισσότεροι εξιδανικεύουν (του δόθηκε γι’ αυτό ο τίτλος του ανθέλληνα τον οποίο αναδέχτηκε πρόθυμα για να τον γελοιοποιήσει). Μια άλλη αιτία είναι η κολοσσιαία μόρφωσή του, τα πολλά ταλέντα του και η επιτυχία του όπου τα εφάρμοσε: στην Ελλάδα, όπως έχουν πιστοποιήσει υπεύθυνα υπουργικά χείλη, η αριστεία γεννάει φθόνο. […] Αλλά η αντίσταση της κατεστημένης διανόησης σε διάνοιες όπως ο Νίκος Δήμου μάλλον επιβεβαιώνει την αξία τους παρά την κάνει αμφίβολη.

Τη φήμη του την οφείλει κυρίως στο πασίγνωστο “Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας”, που όταν πρωτοκυκλοφόρησε, πριν από σαράντα χρόνια, διασκέδασε ή εξόργισε πολλούς ως ασεβής σάτιρα, αλλά η βαθύτερη αλήθεια των παρατηρήσεών του μόλις τα τελευταία χρόνια άρχισε να πλανάται ως υποψία στην κοινή συνείδηση. Ο Νίκος Δήμου έχει δημοσιεύσει όμως σημαντικότερα βιβλία όπως τα λαμπρά φιλοσοφικά δοκίμια “Ο Έλληνας Βούδδας” και “Το απόλυτο και το τάβλι” ή το μοναδικό “Το φως των Ελλήνων”, που παντρεύει φιλοσοφία, ποίηση, αφορισμό και φωτογραφία σε μία εκπληκτική σύνθεση». Δημοσθένης Κούρτοβικ, «Μία πολυδύναμη διάνοια» Τα Νέα 26.9.15