Ποιες μεταρρυθμίσεις; Κυβερνώντας υπό εξωτερική πίεση

Η περίοδος 2010-2018 αποτελεί το πιο πρόσφατο από τα επεισόδια της ελληνικής ιστορίας κατά τα οποία οι εγχώριοι πολιτικοί θεσμοί αναγκάστηκαν εν καιρώ ειρήνης να λειτουργήσουν υπό ισχυρή εξωτερική πίεση. Οι αδυναμίες του τρόπου διακυβέρνησης και η γνωστή «χαμηλή μεταρρυθμιστική ικανότητα» ήλθαν αντιμέτωπες με απαιτήσεις που επεδίωκαν μια «εφ’ όλης της ύλης» μεταρρύθμιση του ελληνικού κράτους. Από την άλλη πλευρά, το θετικό αφήγημα της κρίσης ως «ευκαιρίας» για μια φιλόδοξη διοικητική μεταρρύθμιση ήταν στις πιεστικές αυτές συνθήκες απαραίτητο στις ελληνικές κυβερνήσεις.
Δεν είναι υπερβολή ότι κατά την περίοδο αυτή, υπό την πίεση των Προγραμμάτων Προσαρμογής, η Ελλάδα έγινε εργαστήριο μεταρρυθμίσεων. Η εμπλοκή εξωτερικών δρώντων όμως περιέπλεκε τα πράγματα. Με ποιον τρόπο και με ποια αποτελέσματα συναντήθηκαν οι έξωθεν πιέσεις και απαιτήσεις με τις εγχώριες προτιμήσεις πολιτικής; Ποιος ή ποιοι διέγνωσαν τα προβλήματα και καθοδήγησαν τις αναγκαίες και κατάλληλες πολιτικές; Ποιο ήταν το περιθώριο κινήσεων των κυβερνήσεων; Και, τελικά, σε ποιο βαθμό αντιμετωπίστηκαν χρόνιες αδυναμίες;
Η έλλειψη ώριμων και συγκροτημένων εναλλακτικών σχεδίων επέτρεψε την όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των εξωτερικών δρώντων στο ελληνικό πολιτικο-διοικητικό σύστημα. Υπερβαίνοντας απλές, εργαλειακού τύπου αλλαγές, η ατζέντα των θεσμικών και διοικητικών μεταρρυθμίσεων έφτασε να εισβάλλει σε ευαίσθητες περιοχές της πολιτικο-διοικητικής λειτουργίας, με φθίνουσα τη νομιμοποίηση των έξωθεν απαιτήσεων.

Σειρά: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
Υπεύθυνος σειράς: Κώστας Κωστής
Η ιστορία είναι η λέξη που επιλέξαμε από το αρχαιοελληνικό διανοητικό οπλοστάσιο για να φέρουμε μαζί το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι ο τρόπος με τον οποίο κατανοούμε το παρελθόν προσδιορίζει αναγκαστικά τις δυνατότητές μας να κατανοήσουμε το παρόν, καθώς επίσης και τις προσπάθειές μας να προβλέψουμε το μέλλον.
Στη λογική αυτή η σειρά «Διαδρομές ιστορίας» επιδιώκει να συμπεριλάβει βιβλία τα οποία έχουν ως κοινό παρονομαστή την ιστορία, χωρίς ωστόσο να είναι απαραιτήτως βιβλία ιστορίας. Η οικονομία, η κοινωνική θεωρία, η πολιτική επιστήμη, η ανθρωπολογία εντάσσονται στην οπτική της σειράς στο μέτρο και τον βαθμό που αξιοποιούν μιαν ιστορική αντίληψη του χρόνου. Οι συγγραφείς εξάλλου των βιβλίων της σειράς μιλούν για τα θέματά τους με έναν τρόπο που επιχειρεί να ξεπεράσει τις παραδοσιακές βεβαιότητες τους πεδίου τους, έτσι ώστε να ικανοποιήσουν δύο από τις βασικές απαιτήσεις της τέχνης τους, που είναι η αμφισβήτηση και η καινοτομία.