Από τον εθνικό στον μετα-εθνικό λόγο

Στον πυρήνα του βιβλίου βρίσκεται η κοινωνιογλωσσολογική ανάλυση, ειδικότερα η κριτική ανάλυση, κειμένων που έχουν παραχθεί από μετανάστες μαθητές και μαθήτριες στην Ελλάδα. Το ειδικότερο ζητούμενο της ανάλυσης αφορά τις ταυτότητες τις οποίες οι μετανάστες μαθητές και μαθήτριες κατασκευάζουν στα υπό μελέτη κείμενα. Η ανάλυση αναδεικνύει τον κεντρικό ρόλο που κατέχει ο εθνικός ομογενοποιητικός λόγος στην παραγωγή των μαθητικών κειμένων και στην κατασκευή των ταυτοτήτων των μαθητών και μαθητριών.

Στο βιβλίο, μας απασχολεί επίσης η αξιοποίηση στην εκπαιδευτική πράξη των κειμένων ταυτότητας των μεταναστών μαθητών και μαθητριών τα οποία, δίνοντας αφορμές για δραστηριότητες αναστοχασμού και ενσυναίσθησης, θεωρούμε ότι μπορούν να ευαισθητοποιήσουν όλους τους μαθητές και όλες τις μαθήτριες μιας σχολικής τάξης ώστε να σταθούν κριτικά απέναντι στον εθνικό λόγο και στις απορρέουσες από αυτόν ανισότητες. Στο πλαίσιο αυτό, ισχυριζόμαστε ότι μπορεί να ανοίξει ο δρόμος αναζήτησης και διερεύνησης ενός εναλλακτικού μετα-εθνικού λόγου, αντίπαλου προς τον εθνικό, που δεν θα απαγορεύει τις απρόβλεπτες προοπτικές συνάντησης και μείξης των γλωσσών και των πολιτισμών όλων των μελών μιας σχολικής τάξης, αλλά και γενικότερα των ατόμων που συνυπάρχουν σ’ έναν κοινωνικό τόπο. Ενός λόγου που θα εδράζεται στην κινητικότητα των μεταναστών και των προσφύγων και θα ενεργοποιείται ακριβώς από αυτήν, καθώς και από τη ρευστότητα της γλωσσικής και πολιτισμικής πραγματικότητας.